WOGNUM - Jongeren die alcohol willen kopen hebben nog lang niet altijd een ID bij de hand. En het is voor verstrekkers niet altijd gemakkelijk om jongeren te controleren. Bovendien halen oudere jongeren vaak drank voor hun minderjarige vrienden of proberen een leeftijdgenoot achter de kassa te verleiden een oogje dicht te knijpen. Daarom houdt het Trimbos-instituut van 23 mei t/m 2 juni 2019 de landelijke actieweek ‘NIX zonder ID’. De regio Westfriesland nam ook deel aan deze actieweek met een ludieke actie om aandacht te vragen aan jongeren, (hun) ouders en verstrekkers voor de norm: NIX onder de 18 jaar. Wethouders uit de regio controleerden afgelopen woensdagmiddag 29 mei 2019 bij het Deen filiaal in Wognum ID-kaarten van jongeren.

‘Niet voor nix’
Sinds 1 januari 2014 is het verboden om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 18 jaar. Dit geldt voor alle verstrekkers, van supermarkten tot de sportkantines. Ook zijn jongeren onder de 18 jaar strafbaar als ze alcohol bij zich hebben in openbare ruimtes. Die leeftijdsgrens is er niet voor niks. Alcohol is schadelijk voor de gezondheid en kan de ontwikkeling van de hersenen van jongeren onder de 24 jaar flink beschadigen. Hiervan merk je pas later het effect. Daarom is het naleven van de norm NIX 18, een zaak van ons allemaal!

Leeftijdsdilemma’s
‘Wij willen tijdens deze actieweek jongeren, ouders en andere verstrekkers op een leuke manier bewust maken van de norm NIX onder de 18. We deelden promotiemateriaal uit en hielpen achter de kassa mee met het controleren van ID-kaarten en hebben zelf ondervonden welke leeftijdsdilemma’s er spelen’, vertelt wethouder Joset Fit van de gemeente Medemblik. Jongeren die ouder zijn dan 18 jaar en hun ID goed toonden, maken binnenkort kans op een mooie prijs.

Ludieke actie, maar serieuze boodschap
“Uiteindelijk draagt deze actie bij aan de serieuze boodschap dat het minderjarige jongeren nog altijd lukt om alcohol te kopen. Ook is onlangs bekend geworden dat er nog altijd jongeren met een te hoog promillage worden opgenomen in het ziekenhuis. Dat is een ontwikkeling die wij als samenleving niet willen. Wij willen een gezonde leefstijl voor onze jongeren stimuleren en de omgeving van jongeren wijzen op de wettelijke eisen en sociale norm van NIX 18”; aldus wethouder Tesselaar van de gemeente Opmeer.

‘We vinden het mooi om te zien dat de winkels van Deen de actie steunen. We moeten samen scherp blijven op het consequent vragen naar een ID om de verkoop van alcohol en tabak aan minderjarigen aan banden te leggen’, vindt burgemeester en voorzitter van de stuurgroep Jeugd, alcohol en drugs Westfriesland, Gert Jan Nijpels van Opmeer. ‘Het is zeker niet altijd makkelijk om naar een ID te vragen. En hoe moeilijk wil je het je vriend of vriendin die op zaterdag achter de kassa werkt maken als je een sixpack biertjes wilt kopen en zelf nog geen 18 bent? Het is in het belang van ons allemaal om wel om een ID te vragen. Want NIX18: dat doen we samen!’

Supermarkt DEEN
Inmiddels pakken veel verkooppunten zelf vaker de handschoen op. Zoals de supermarkten van DEEN. Voordat een medewerker daar aan de slag gaat, worden zij getraind op onder andere de spelregels van Nix 18 en hoe te controleren bij de verkoop. ‘Bij DEEN heeft NIX18 absolute prioriteit’, aldus Joost Deen, directeur. ‘Zo controleren de winkels elkaar door middel van mysteryshopping en waarschuwen we de winkels vooraf om extra op te letten als er examenfeesten of schoolfeesten in de buurt gepland staan. Het meest trots zijn wij op het feit dat NIX18 bij DEEN niet alleen de taak is van de kassamedewerker, maar dat alle collega’s in de winkels meehelpen. Als een collega elders in de winkel aan het werk is en ziet dat jongeren zich ophouden bij de bierafdeling wordt direct aangegeven dat er extra controle bij de kassa gaat plaatsvinden.’

Wat kunnen jongeren zelf doen?
Wat nog te weinig gebeurt, is dat jongeren zelf spontaan hun legitimatiebewijs laten zien bij de aankoop van alcohol en tabak. Voor verkopers in supermarkten, slijterijen, sportkantines, horeca, tankstations en tabakszaken is het moeilijk om de juiste leeftijd van de kopers in te schatten. Dus ben je 25 jaar of jonger, doe niet moeilijk en toon dan gewoon je ID.

Steeds positievere cijfers
In de afgelopen jaren is er al veel gedaan om alcoholmisbruik onder minderjaren terug te dringen. ‘Zo is de leeftijd van het gemiddelde eerste glas alcohol al gestegen van 12,1 naar 14,8 jaar. Maar dat is nog steeds te vroeg’, aldus Nijpels. Ook de leeftijd waarop de intoxicaties plaatsvinden zijn hoger dan eerdere jaren. Dat feit en de combinatie met een ander onderzoek waaruit blijkt dat de leeftijd waarop jongeren beginnen met alcohol steeds later is, is positief. ‘Maar we zijn er nog niet. We weten steeds meer over de link tussen oudertolerantie (vinden ouders het goed dat hun kinderen onder de 18 jaar alcohol drinken) en het eerste glas dat jongeren drinken, want dat heeft een duidelijke invloed op elkaar. En veel ouders zijn zich hier niet van bewust. We weten ook dat minderjarigen het vaakst alcohol drinken bij vrienden of thuis. Daar zetten we dus de komende jaren op in, in Westfriesland’. Het gaat bij de aanpak in Westfriesland om een combinatie van voorlichting en communicatie, geïntegreerd in het zorgbeleid en eenduidige handhaving.

Interventies en brede samenwerking
De gemeenten in Noord-Holland Noord werken onder de naam In control of Alcohol en Drugs samen. Zij hebben inmiddels 100 interventies voor problemen met alcohol- en drugsgebruik ontwikkeld op het gebied van advies, handhaving, training en beleid. Daarnaast worden er mysterieshoppers ingezet om alcoholverstrekkers onaangekondigd te controleren. Naast handhaving zet de regio Westfriesland ook in op preventietaken samen met partners als Brijder.